دانلود پی دی اف کتاب گفت آمدهایی در ادبیات فریبرز رئیس دانا PDF

هدف کلی کتاب گفت آمدهایی در ادبیات تألیف دکتر فریبرز رئیس‌دانا، برقراری یک گفت‌وگوی عمیق و انتقادی میان ادبیات و دیگر حوزه‌های علوم انسانی، به ویژه اقتصاد و جامعه‌شناسی است و این کتاب با فراتر رفتن از تحلیل‌های صرفاً ادبی و فنی، تلاش می‌کند تا ادبیات را به عنوان یک نهاد اجتماعی و آینه‌ای فعال که بازتابی از ساختارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه است، معرفی کند و هدف اصلی نگارنده از این رویکرد، در سه محور اصلی خلاصه می‌شود؛ نخست، تحلیل بین‌رشته‌ای است که هدف آن نشان دادن پیوندهای پیچیده میان متون و پدیده‌های ادبی با ریشه‌های اقتصادی، تحولات اجتماعی و مبانی فکری یک عصر است تا خواننده به جای نگاه تک‌بعدی، به یک تحلیل جامع و چندبعدی از هنر دست یابد؛ دوم، نقد انتقادی اجتماعی است که شامل استفاده از ادبیات به عنوان ابزاری قدرتمند برای نقد وضعیت‌های اجتماعی و سیاسی روز و بررسی نقش تعهد نویسنده در آگاهی‌بخشی و به چالش کشیدن ریاکاری‌ها و خودکامگی‌ها است، که این نقش به خصوص در فصل مربوط به تحلیل شخصیت حافظ مورد تأکید قرار می‌گیرد و سوم، کاوش در بنیادهای نظری ادبیات است که شامل بررسی مبانی نظری ادبیات با بهره‌گیری از دیدگاه‌های متفکران برجسته جهان همچون لوکاچ، آدورنو و دریدا، به ویژه در ارتباط با ماهیت حقیقت‌جویی در داستان‌نویسی و بررسی مباحث فرم و محتوا با رویکردی تازه و فلسفی است؛ در مجموع، این کتاب می‌خواهد به مخاطب بیاموزد که ادبیات نه یک پدیده ایستا یا صرفاً تفننی، بلکه یک ساختار پویا و آینه‌ای فعال از جامعه با زیربنای اقتصادی و فکری آن است و باید با نگاهی جامع، انتقادی و متعهد مورد مطالعه و تحلیل قرار گیرد.

جامعه‌شناسی داستان به عنوان یکی از شاخه‌های جذاب و در عین حال پیچیده دانش، به طور خاص به کاوش در پیوند ناگسستنی میان روایت‌های داستانی و پدیده‌های اجتماعی می‌پردازد و داستان را مورد مطالعه قرار می‌دهد؛ داستان به عنوان یک شکل هنری و فرهنگی، ریشه در زبان و ساختارهای فرهنگی یک جامعه دارد و محتوای خود را مستقیماً از تجربیات، روایات اجتماعی و بسترهای تاریخی آن جامعه کسب می‌کند؛ این ویژگی منحصر به فرد به داستان امکان می‌دهد که به مثابه یک آینه فرهنگی و اجتماعی عمل کند و نه تنها واقعیت‌ها و نگرش‌های رایج، بلکه مشکلات و چالش‌های نهفته اجتماعی را نیز به نمایش بگذارد؛ شکل و محتوای داستان، به ویژه در قالب ادبی آن، نسبت به سایر اشکال هنری مانند سینما، ارتباط بسیار نزدیک‌تر و عمیق‌تری با پدیده‌های اجتماعی برقرار می‌کند؛ از این رو، داستان‌ها نه تنها می‌توانند تأثیرات عمیقی بر افراد جامعه بگذارند، بلکه در شکل‌گیری، تغییر و حتی بازتولید نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی نقش بسزایی ایفا می‌کنند؛ علاوه بر این، افسانه‌های روایی و داستان‌های بومی، به عنوان بخش‌های مهمی از میراث فرهنگی و حافظه جمعی یک جامعه، به حفظ و انتقال تاریخ، ارزش‌ها و هویت آن جامعه به نسل‌های بعدی کمک شایانی می‌کنند؛ در نتیجه، بررسی داستان‌ها از منظر جامعه‌شناسی، دیدگاه‌های جدید و جذابی را در مورد دینامیک‌های جامعه و ساختار پیچیده ارتباطات انسانی ارائه می‌دهد و این رویکرد تحلیلی به ما کمک می‌کند تا به تحلیل دقیق‌تر و جامع‌تر داستان‌ها پرداخته و به فهم بهتری از روابط اجتماعی و فرهنگی حاکم بر یک دوره زمانی دست یابیم.

کتاب گفت آمدهایی در ادبیات، تألیف دکتر فریبرز رئیس‌دانا، اقتصاددان شناخته‌شده و منتقد اجتماعی برجسته ایرانی، اثری است که از مرزهای تحلیل صرفاً ادبی فراتر رفته و به کاوش‌های میان‌رشته‌ای عمیق می‌پردازد و این مجموعه گفتارها و مقالات، پیوندهای ناگسستنی ادبیات را با حوزه‌های کلیدی علوم انسانی نظیر اقتصاد، جامعه‌شناسی، و فلسفه بررسی می‌کند و هدف اصلی آن، ارائه یک دیدگاه جامع، انتقادی و متعهدانه درباره نقش و جایگاه ادبیات در ساختارهای اجتماعی است؛ رویکرد محوری این کتاب بر این مبنا استوار است که ادبیات نه صرفاً یک شکل هنری مجزا، بلکه یک نهاد اجتماعی فعال و آینه‌ای است که شرایط زیربنایی جامعه، به ویژه شرایط اقتصادی، طبقاتی و سیاسی را منعکس می‌کند؛ در فصول مختلف، رئیس‌دانا مباحث متنوعی را پوشش می‌دهد که مهم‌ترین آن‌ها شامل تحلیل نظری پیوند ادبیات و جامعه است که با ترجمه مقالاتی کلیدی چون «داستان به مثابه شکل ادبی یا نهاد اجتماعی» از میشل زرافا آغاز می‌شود و در آن، داستان به مثابه رشته‌ای از دانش و در عین حال، یک نهاد اجتماعی معرفی می‌گردد؛ بخش مهم دیگر، بررسی ادبیات داستانی ایران در بستر نظریات جهانی است که در فصل «حقیقت‌جویی و ادبیات داستانی ایران» انجام می‌شود و در آن، آراء متفکرانی چون لوکاچ، دریدا، ایگلتون و آدورنو به کار گرفته می‌شوند تا نویسنده بر لزوم پرهیز ادبیات داستانی معاصر ایران از سیاست‌گریزی و بی‌تعهدی تأکید کند؛ همچنین، این کتاب به تحلیل تاریخی و اجتماعی شخصیت‌های ادبی نیز می‌پردازد که اوج آن در فصل «ریاستیزی عاشقانه حافظ» نمود پیدا می‌کند؛ در این فصل، رئیس‌دانا با تحلیل شرایط اقتصاد قرن هشتم هجری، حافظ را شاعری متعالی‌تر از دانته و توماس آکویناس و نماد شعر و ادب متعهد می‌داند که نقش محوری در رسوا کردن خودکامگان و ریاکاران داشته است؛ کتاب همچنین شامل کاوش‌های فلسفی و نظری در فصولی مانند «فرایند شکل‌گیری شکل، متن و معماری» است که در آن، با نگاهی تازه به مباحث فرم و محتوا، نظریات آدورنو و هایدگر بررسی می‌شود؛ در نهایت، نقد انتقادی و تعهد ادبی در فصل «گوهر ادبیات انتقادی» و از طریق نقد مقاله «پیوند ادب و سیاست» دکتر شفیعی کدکنی مطرح می‌شود تا دیدگاه نویسنده درباره رسالت ادبیات در قبال اجتماع و سیاست تثبیت گردد؛ در مجموع، این کتاب اثری جامع، فکری و روشنگرانه است که برای کسانی که به دنبال تحلیل‌هایی فراتر از صرفاً زیبایی‌شناختی در ادبیات هستند و می‌خواهند ارتباط هنر را با نیروهای اقتصادی و اجتماعی درک کنند، یک مرجع حیاتی محسوب می‌شود.