دانلود پی دی اف کتاب تاریخ نیشابور محمدرضا شفیعی کدکنی PDF

هدف کلی کتاب «تاریخ نیشابور» که توسط محمدرضا شفیعی کدکنی با تلاشی محققانه تصحیح و منتشر شده است، صرفاً محدود به بازنشر یک متن تاریخی نیست، بلکه در اساس احیا و بازیابی هویت تاریخی، فرهنگی و تمدنی یکی از مهم‌ترین و در عین حال مظلوم‌ترین شهرهای ایران بزرگ است که به دلیل ویرانی‌های پیاپی (به ویژه حمله مغول)، شکوه و عظمت آن به فراموشی سپرده شده است؛ شفیعی کدکنی با ارائه متنی دقیق و علمی (غالباً بر اساس اثر حاکم نیشابوری)، به دنبال آن است که سهم عظیم نیشابور در پیشرفت علوم، ادب، عرفان و سیاست جهان اسلام را اثبات کند و با افزودن مقدمات و تعلیقات عمیق، تصویری کامل و محققانه از نیشابور، که آن را نمونه‌ای فشرده از ایران می‌داند، ترسیم نماید تا این شهر جایگاه شایسته خود را در حافظه تاریخی و فرهنگی ایرانیان بازیابد.

بازسازی و احیای مجدانه نیشابور، این کهن‌شهرِ سرشار از میراث و تاریخ، مستلزم کوششی تمام‌عیار، صادقانه و بنیادین است و صرف اتکا به شعارهای روزنامه‌نگاران پرشور یا فرمایشات پرطمطراق خطیبان حرفه‌ای و سخنوران، هیچ پیشرفتی را در پی نخواهد داشت؛ برای این منظور، باید با بهره‌گیری از تمامی ابزارها و روش‌های موجود، هر پاره، جزء و لایه از موجودیت تاریخی، فرهنگی و جغرافیایی این شهر را به دست آورد، به دقت مورد بررسی قرار داد و به شناختی عمیق از آن دست یافت؛ وضعیت نیشابور در حقیقت شبیه به یک قدح بلورین گران‌بها از میراث نیاکانی است که بر سنگی سخت افتاده و خرد شده و هر پاره ارزشمند آن در گوشه‌ای پراکنده شده است، و اکنون وظیفه ما این است که با نهایت دقت، تلاش بی‌وقفه و تعهد، اجزای پراکنده این قدح شکسته را دوباره به هم پیوند دهیم تا سیمای کامل و شکوهمند آن بازسازی شود.

از دید من، نیشابور همچون یک نمونه فشرده و درخشان از ایران بزرگ و تمدن گسترده آن است، شهری که همزمان در میان ابرهای اسطوره و نیز در روشنایی بی‌واسطه تاریخ جای گرفته و سپیده‌دم آن، آفاق گسترده فرهنگ ایران را نمایان می‌سازد؛ این شهر در ادوار مختلف، از سویی، لگدکوب سم اسب‌های مهاجم بیگانه بوده و بارها ویران شده است، اما از سوی دیگر، همواره به عنوان یک کانون حیاتی در بستر تاریخ حاضر و زنده مانده است؛ گاهی با ذهن و ضمیری زندقه‌آمیز، آزاداندیش و فلسفی در اندیشه‌های عمیق خیام، و گاهی روشن از نور اشراق، عرفان و حکمت در چهره عارفانی چون عطار؛ تاریخ این سرزمین را باید با کوششی طاقت‌فرسا، از گوشه و کنار کتاب‌های کهنه و غبارآلود، سفال‌های عتیق که اکنون در موزه‌های بیگانه جای گرفته‌اند، و سنگ‌قبرهای شکسته و پراکنده جمع‌آوری کرد، چراکه گذر زمان و هجوم‌های پیاپی، تقریباً هیچ سند و اثری را برای آن باقی نگذاشته‌اند؛ در حقیقت، هرآنچه نیشابور داشت، از جمله فیروزه‌های گران‌بهایش، در غارت‌های شبانه و هولناک تاتار، گاهی به نگین انگشتری زاهدان ریایی تبدیل شد و گاهی خورجین اسب روسپیان را به شکلی مبتذل آراست و این میراث ارزشمند به یغما رفت.

کتاب «تاریخ نیشابور» که توسط دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی تصحیح و تحقیق شده است، در واقع مصحح‌ترین و مهم‌ترین نسخه از کتاب اصلی تاریخ نیشابور است که توسط ابوعبدالله حاکم نیشابوری (متوفی ۴۰۵ هجری قمری) نوشته شده، اما متأسفانه متن اصلی آن از بین رفته و تنها خلاصه‌ای به زبان عربی و ترجمه‌ای ناقص از آن به فارسی باقی مانده است؛ کار شفیعی کدکنی بر اساس نسخه‌های خطی موجود از این خلاصه و ترجمه فارسی است که دربرگیرنده اطلاعات بسیار ارزشمندی درباره تاریخ محلی، جغرافیای تاریخی، علما، مشاهیر و رویدادهای نیشابور از دوران کهن تا قرون اولیه اسلامی است؛ اهمیت کار شفیعی کدکنی در مقدمه بسیار مفصل، انتقادی و روشنگرانه او، و همچنین حواشی، تعلیقات و پانوشت‌های دقیق و محققانه‌ای است که برای روشن ساختن ابهامات متن اصلی، شناسایی شخصیت‌ها و مکان‌های تاریخی و مقایسه منابع مختلف ارائه کرده و این کتاب را به یک مرجع ضروری برای مطالعات خراسان‌شناسی و تاریخ محلی ایران تبدیل ساخته است.